Nowela o przejmujących losach biednego chłopca który Kochał muzykę i chciał grać. Jej akcja toczy się w XIX wieku, a głównym bohaterem jest chorowity chłopiec Janko. Spośród innych wiejskich dzieci wyróżnia go talent muzyczny. Zafascynowany dźwiękiem skrzypiec, zakrada się do dworu, by ich dotknąć. Zostaje oskarżony o próbę kradzieży i skazany na karę chłosty. Chłopiec umiera, z powodu zbyt surowej kary.

Pod koniec XIX wieku nad Niemnem wciąż słychać echa pięknej przeszłości, ale teraźniejszość pozostawia wiele do życzenia. Na pierwszym planie wraz z letnią przyrodą rozkwita miłość panny z dworu i chłopaka z zaścianka. Lektura wraz opracowaniem to znakomita pomoc i inspiracja dla uczniów oraz nauczycieli. Tekst opatrzono wskazówkami interpretacyjnymi i hasłami ułatwiającymi nawigację po książce – dzięki nim łatwo znaleźć potrzebny w trakcie omawiania lektury fragment, zgromadzić materiały do wypracowań i ustnych wypowiedzi, zapamiętać najważniejsze informacje i utrwalić znajomość lektury. Zamieszczone na końcu książki opracowanie podporządkowano podstawie programowej. Zawiera ono ciekawy biogram autora, streszczenie, mapę mentalną, najważniejsze zagadnienia omawiane na lekcjach, a także wiele inspirujących informacji, podpowiedzi i zadań, dzięki którym czytanie lektury staje się twórczą przygodą

Dzieje miłości Jana i Justyny ukazane na tle panoramicznego obrazu życia ziemiaństwa polskiego w dolinie nadniemeńskiej, zagrożonego przez popowstaniową politykę caratu, jednak mocno trzymającego się ziemi. Przodkowie zdobywali ją pługiem, ich potomkowie miłość do niej potwierdzili udziałem w powstaniu styczniowym. Spadkobiercami najlepszych patriotycznych tradycji są mieszkańcy zaścianka Bohatyrowicze i ci z mieszkańców dworu w Korczynie, którzy ciężką pracą walczą o przetrwanie i utrzymanie ojcowizny. Trudom codziennym i miłości bohaterów patronuje przyroda, której piękno oddała Orzeszkowa z niezrównanym mistrzostwem.

Syzyfowe prace – powieść Stefana Żeromskiego, która po raz pierwszy ukazała się w Nowej Reformie od 7 lipca do 24 września 1897 roku. Żeromski opublikował ją pod pseudonimem Maurycy Zych. Pod tymże pseudonimem wydał ją w formie książkowej we Lwowie w 1898 r. Ocenzurowana i przygotowana do druku przez pisarza powieść ukazała się w zaborze rosyjskim w 1909 (z datą 1910) pod tytułem Andrzej Radek, czyli Syzyfowe prace. W Syzyfowych pracach autor na podstawie własnych doświadczeń z dzieciństwa i lat młodzieńczych przedstawił obraz szkoły w rosyjskim Królestwie Polskim i walkę polskiej młodzieży z rusyfikacją.[wikipedia].

28 czerwca 1914 roku ofiarą zamachu w Sarajewie padł następca tronu austro-węgierskiego, arcyksiążę Franciszek Ferdynand. Jego śmierć stała się iskrą, która wysadziła beczkę prochu, na której już do lat siedziała cała Europa. Skomplikowany układ sojuszy i powiązań międzynarodowych, rywalizacja mocarstw nie tylko na arenie europejskiej, lecz także na obszarze posiadłości kolonialnych, kryzysy dyplomatyczne i krzyżujące się interesy – to wszystko sprawiało, że wojna od jakiegoś czasu wisiała w powietrzu. Chociaż państwa polskiego nie było wtedy na mapie, na ziemiach polskich pilnie śledzono rozwój sytuacji i wiązano z nią spore nadzieje. Po raz pierwszy od czasów napoleońskich zaborcy mieli stanąć naprzeciw siebie w krwawym konflikcie... Książka w przestępny i niezwykle ciekawy sposób przedstawia całościowy obraz zmagań i losów Polaków w latach 1914–1918. Autor prezentuje losy milionów mieszkańców dawnej Rzeczypospolitej od dnia wybuchu I wojny światowej do 11 listopada 1918 roku, daty symbolicznej, gdy na froncie zachodnim doszło do zawieszenia broni i zakończenia wojny, a w Polsce do przekazania władzy wojskowej przez Radę Regencyjną Józefowi Piłsudskiemu. Opowiada o losach trzech zaborów i trzech obszarów okupowanych, praktykach okupantów, które później zostały powtórzone w większej skali i w brutalniejszej formie podczas II wojny światowej, o aktywności najwybitniejszych polskich polityków i wojskowych, wysiłku politycznym i militarnym, który doprowadził do „polskiego listopada” 1918 roku i odzyskania niepodległości, a także o umęczonych przez wojnę bezimiennych świadkach i uczestnikach historii. Opowieść nie koncentruje się tylko na dziejach militarnych i politycznych, znajdziemy tu także obrazki z życia codziennego: problemy z aprowizacją, higieną, demoralizacją zawsze towarzyszącą okresom wojennym. Do tej pory brakowało tak wielostronnej syntezy. Przez prawie 100 lat historycy w swoich badaniach nad ziemiami polskimi w Wielkiej Wojnie ograniczali się najczęściej do kwestii politycznych i wojskowych, a z ujęciami całościowymi mogliśmy się zapoznać jedynie w podręcznikach akademickich i syntezach historii Polski. Wielka Wojna Polaków z powodzeniem zapełnia tę lukę.